Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wprowadziła uregulowania prawne dotyczące m.in. prowadzenia tejże działalności pożytku i funkcjonowania organizacji pozarządowych działalność taka prowadzących.

Cóż to jest zatem działalność pożytku publicznego i jakie podmioty ją prowadzą?

Otóż jest to działalność społecznie użyteczna prowadzona przez fundacje, stowarzyszenia, kluby sportowe (istniejące w formie stowarzyszeń), organizacje kościelne i inne, w sferze zadań publicznych określonych w wyżej wymienionej ustawie. Ten katalog 24 zadań publicznych jest bardzo obszerny, zawiera niemal wszystkie obszary życia społecznego, nieobjęte lub częściowo objęte działalnością gospodarczą, najczęściej realizowane przez organy administracji publicznej i organizacje pozarządowe. Przykładowo są to zadania z zakresu: pomocy społecznej, ochrony i promocji zdrowia, działania na rzecz osób niepełnosprawnych, zadania w zakresie nauki, edukacji, oświaty, wychowania, krajoznawstwa, kultury, sztuki, kultury fizycznej, sportu, ekologii, porządku i bezpieczeństwa publicznego, ratownictwa, integracji europejskiej i innych.

Organy administracji publicznej czyli jednostki samorządowe (gminy, powiaty, samorządowe województwa) i jednostki rządowe (szczebla wojewódzkiego i ministerialnego) dysponujące środkami budżetowymi na realizacje tych zadań mogą je zlecać organizacjom pozarządowym w formie wspierania lub wręcz całkowitego powierzenia zadania do wykonania. Dzieje się to w trybie otwartego konkursu ofert na wykonanie danego zadania.

Organizacja pozarządowa może uzyskać status organizacji pożytku publicznego jeśli spełnia określone w ustawie wymagania, które w założeniu maja odróżnić jej działalność w danej sferze od zwykłej działalności gospodarczej.

Organizacja pozarządowa musi więc prowadzić działalność na rzecz ogółu społeczności (np. OSP) lub pewnej grupy poszkodowanych życiowo, materialnie (np. Polski Komitet Pomocy Społecznej) lub swoich członków (jeśli jest stowarzyszeniem). Działalność gospodarcza prowadzona przez dany podmiot służy jedynie celom statutowym (użytecznym społecznie) i cały dochód jest przeznaczany na te cele. Muszą posiadać statutowy organ kontroli niezależny od zarządu, istnieją ograniczenia co do wysokości wynagrodzeń członków zarządu i komisji rewizyjnej, osoby te nie mogą być karane za przestępstwo z winy umyślnej, spokrewnione i spowinowacone ze sobą (dotyczy zależności pomiędzy członkami zarządu i komisji rewizyjnej). Konieczne są również pewne uregulowania statutowe co do gospodarki finansowej i majątkiem organizacji. Po spełnieniu tych rygorów dany podmiot może uzyskać status organizacji pożytku publicznego z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego informacji o spełnieniu wymagań. Nie koniec na tym obowiązków organizacji pożytku publicznego, winna ona przedstawiać do publicznej wiadomości sprawozdania ze swojej działalności, także finansowe i przesyłać je do ministerstwa.

Powstaje pytanie po co np. klub sportowy zajmujący się szkoleniem młodzieży w danej dyscyplinie ma spełniać te dość rygorystyczne wymagania formalne ?

Dla organizacji pożytku publicznego zarezerwowane są pewne przywileje niedostępne dla tych którzy takiego statusu nie posiadają. Otóż przysługują im zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych, zwolnienie z podatku od nieruchomości i czynności cywilnoprawnych, zwolnienia od opłat skarbowej i sądowych. Organizacja pożytku publicznego może na preferencyjnych zasadach użytkować nieruchomości będące własnością skarbu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, mogą w niej pełnić zastępczą służbę wojskowa poborowi, może wreszcie otrzymać od szeregowego podatnika, osoby fizycznej 1 % podatku dochodowego.

Organizacje Pożytku Publicznego w Nowym Targu

Baza sprawozdań finansowych i merytorycznych organizacji pożytku publicznego znajduje się na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Wyszukiwarka podmiotów Organizacji Pożytku Publicznego - Ministerstwo Sprawiedliwości - Krajowy Rejestr Sądowy