O herbie Nowego Targu należy rozważać ściśle ze związanym z nim materiałem sfragistycznym (pieczętnym ) w postaci przekazów ikonograficznych odciśniętych na papierze lub w laku.
Herb miasta wywodził się z jego pierwotnej pieczęci i był symbolem samorządu miejskiego, a więc był niejako znakiem reprezentacyjnym i własnościowym , ale też swoistym znakiem rozpoznawczym.
Pieczęć herbowa była nierozerwalnie związana z dokumentem wytwarzanym w kancelarii miejskiej i czyniła dokument wiarygodnym. Dokument bez pieczęci był nieważny.

Pieczęć Nowego Targu była pieczęcią herbową, tzn. że posiadała (w swej centralnej części ) wyobrażenie napieczętne w postaci godła, jakim był symbol religijny, tj. postać Św. Katarzyny, patronki nowotarskiego kościoła parafialnego (odpust i jarmark odbywano w dniu 25 listopada ).
Drugim elementem składającym się na treść godła był napis czyli legenda pieczentna, przeważnie umieszczana w otoku, wokół centralnego pola pieczęci lub półkoliście dookoła obrazu.

Święta Katarzyna wyobrażana na pieczęci miasta Nowego Targu była tzw. Katarzyną Aleksandryjską (zm. 307r.), gdyż wg legendy miała się urodzić w Aleksandrii, w Egipcie. Jako córka króla Kurtosa w młodości otrzymała gruntowne wykształcenie we wszystkich dziedzinach nauki, w tym pogłębione studia z filozofii. W następstwie tego porzuciła pogaństwo i stała się chrześcijanką. Słynęła również z urody. Kiedy pogański cesarz Maksencjusz zażądał od niej złożenia ofiar bogom, odmówiła broniąc wiary i istnienia jedynego Boga. Wówczas wtrącono ją do więzienia, a 50 filozofów (gramatyków, scholastyków i retoryków ) usiłowało nakłonić ją do pogaństwa i zbić jej argumenty. Jednakże Katarzyna udowodniła im prawdziwość wiary. Wówczas rozgniewany cesarz skazał ją na okrutne męki, tortury, głód, a w końcu kazał położyć ją na koło obite kolcami i ostatecznie stracić (ściąć). Kult świętej Katarzyny objął cały chrześcijański świat, a do Polski przybył z Europy zachodniej na początku XIV w.

Badania źródłowe objęły najstarsze odciski herbu miejskiego uwzględniające wielowiekową spuściznę w postaci przekazów historycznych tj. od najstarszego pochodzącego z roku 1404 do 1938 r.

Z zebranego materiału wynika, że herbem miasta Nowego Targu była wspomniana już postać św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Jak można zauważyć na kolejno zachowanych godłach pieczęci istniały pewne niewielkie różnice dotyczące stylu narzędzi, ich kształtu, a wynikające ze swoistej mody rysunkowej czy obyczaju danej epoki, w której tłok pieczęci był wykonywany.
Różnice i zmiany były też w zakresie legendy czyli liternictwa napisów; początkowo stosowano napisy w języku łacińskim w legendzie gotyckiej majuskuły (duże litery), następnie majuskulno -minuskulnej (duże i małe litery, np. S civium novi FORI), minuskuły renesansowej, w języku niemieckim, języku polskim. Nie zawsze pieczęcie są dokładnie wykonane, ale zależało to od rytownika, jego kunsztu, gdyż czasami rysował nieprecyzyjnie na twardym metalowym tłoku to godło, które widział, a nie zawsze umiał wykonać to zadanie na najwyższym poziomie snycerskim.

Wśród zachowanych obrazów pieczęci herbowych doskonałą ilustracją jest kolorowy herb miasta zachowany na dokumencie z roku 1801 (przechowywany w Archiwum Państwowym w Nowym Targu pod sygnaturą NT 29). Przedstawia on na niebieskim tle stojącą na złotym postumencie postać św. Katarzyny w białej sukience, przepasanej czerwonym pasem, z narzuconym na ramiona purpurowym płaszczem, wyłożonym gronostajem .Na głowie posiada koronę trzypałkową w aureoli świętości (kolor złoty), w lewej ręce trzyma zieloną palmę, zaś w prawej opuszczony w dół miecz na tle części koła (widoczne 3/4 koła, barwy złote), u dołu pod postumentem jest orzeł biały zwrócony głową w prawo.

Wg autorytetów uczonych polskiej heraldyki, m. in. prof. Mariana Gumowskiego, jak również prof. Zbigniewa Perzanowskiego reprezentujących pogląd zgodny z tradycją i zwyczajem polskim, określona została kolorystyka wg podstawowej zasady heraldycznej: tło niebieskie, postać św. Katarzyny w białej sukience przepasanej czerwonym pasem i przyodzianej w płaszcz barwy purpurowej (czerwonej), aureola świętości i korona trzypałkowa w barwie złotej (żółtej), ostrze miecza barwy srebrnej (białej), zaś rękojeść miecza barwy złotej (żółtej), koło lub jego część barwy złotej (żółtej), palma barwy zielonej.

Tak zaprezentowane i przedstawione rozważania poparte materiałem źródłowym zawierają podstawowe konwencje heraldyczne, które winny być uwzględnione i zastosowane przy opracowaniu obecnie wykonywanego herbu miasta Nowego Targu, tj.

1. motyw religijny wyobrażający postać św. Katarzyny Aleksandryjskiej wraz z jej nieodłącznymi atrybutami świętości, odzwierciedlającymi elementy z jej życia :
   1. miecz i palma - oznaczały śmierć męczeńską i sławę męczeństwa,
   2. pasek przy sukience - czystość i wstrzemięźliwość,
   3. korona na głowie - oznaczała nagrodę i dostojność oraz majestat królewski,
   4. aureola świętości - uznana przez Kościół chrześcijański za świętą męczennicę
   5. koło - wytrwałość i wieczność
2. kolorystyka wg konwencji heraldycznej : barwy : niebieska (tło) ,bialy -srebro, żółty - złoto, zielony, czerwony (purpura)
3. napis winien być prosty i naturalny: MIASTO NOWY TARG - natomiast napis "Królewskie wolne miasto Nowy Targ " jest bezkrytycznym kopiowaniem pieczęci z lat 1869 - 1918 i pochodzi z okresu niewoli Habsburgów

Wizerunek herbu poparty badaniami dziejów, tradycji i źródeł historycznych stanowi autentyczny symbol miasta oraz swoisty znak rozpoznawczy