Imieniny obchodzą: Lucja, Łucja, Otylia, Włodzisława
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Burmistrz Miasta
mgr Grzegorz Watycha
W niedzielę 4 sierpnia 2019 r. Związek Podhalan będzie świętował 100-lecie powstania. Z tej okazji odbędzie się 50. Nadzwyczajny Zjazd Podhalan w rocznicę powstania Związku Podhalan w Nowym Targu. Wydarzeniu patronuje Prezydent RP Andrzej Duda.
4 sierpnia 2019 r.
10:00 - Zbiórka pocztów sztandarowych przed Kościołem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Targu
10:30 - Uroczysta Msza Święta pod przewodnictwem J.E. Ks. ABP. Metropolity Krakowskiego Marka Jędraszewskiego
12:00 - Przemarsz na Rynek
12:15 - "Przemówienie Władysława Orkana" z balkonu Ratusza
Złożenie przez delegacje kwiatów pod pomnikiem Władysława Orkana
12:30 - Przejazd do Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu
14:30 - Otwarcie L.Nadzwyczajnego Zjazdu Podhalan
Historia Związku Podhalan w Polsce
W 1904 roku zacna grupa górali powołała do życia towarzystwo Związek Górali pod wezwaniem błogosławionego Andrzeja Boboli. Na swoim sztandarze wypisali słowa „W jedności siła" .
Z inicjatywy Związku Górali odbyły się trzy Zjazdy Podhalan, pierwszy w 1911 r. w Zakopanem, drugi w 1912 r. odbył się w Nowym Targu, III Zjazd w 1913 r. miał miejsce w Czarnym Dunajcu. Towarzystwo prowadziło szeroką działalność społeczną, edukacyjną, patriotyczną. W okresie gdy nadciągało widmo wojny zwiększył się nabór do Drużyn Podhalańskich i Legionów.
Prawie równocześnie z odrodzeniem się Rzeczpospolitej na IV Zjeździe Związku Górali w Nowym Targu 3-4 sierpnia 1919 r. powołano Związek Podhalan. Za jego twórców uważa się uczestniczących w tym Zjeździe przedstawicieli różnych stanów: polityków, samorządowców, nauczycieli, artystów, rolników. Byli to m.in.:
posłowie: Wojciech Roj, Józef Bednarczyk, Jan Bednarski,
przedstawiciele władz samorządowych: Jerzy Uznański, Stanisław Łęcki, Franciszek Dworski,
księża: Ferdynand Machay, Józef Buroń, Antoni Sikora,
pisarze: Feliks Gwiżdż, Władysław Orkan, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, gen. Andrzej Galica.
Pierwszym Prezesem Związku Podhalan został nauczyciel z Odrowąża Jakub Zachemski.
W okresie międzywojennym z inicjatywy Związku Podhalan powstały:
Seminarium Nauczycielskie i Wysokogórska Szkoła Rolnicza w Nowym Targu
Spółdzielnia Mleczarska w Szaflarach
droga na Spiszu z Niedzicy do Gronia
liczne Kasy Stefczyk,
wiele bibliotek i kilka domów ludowych.
Prowadzono akcje oświatowe, organizowano sympozja naukowe, prowadzono sprzedaż maszyn rolniczych.
Po II wojnie światowej, jesienią 1945 roku, Związek Podhalan wznowił formalnie działalność, jednak sytuacja polityczna i wrogi stosunek władz doprowadziły do zawieszenia działalności 31. grudnia 1948r.
Po 1956 roku podjęto próbę reaktywowania Związku Podhalan. W 1957 r. udało się zarejestrować Związek Górali Tatrzańskich, którego prezesem został pisarz z Kościeliska Stanisław Nędza-Kubiniec. 6. grudnia 1959 r. na XXIV Zjeździe Podhalan przywrócono nazwę Związek Podhalan. Kolejnymi prezesami byli: Władysław Stachowiec, Stanisław Bafia, Wincenty Galica, Jerzy Ustupski, Józef Staszel, Andrzej Kudasik, Franicszek Bachleda-Księdzularz, Stanisław Kowalczyk, Andrzej Gąsienica-Makowski, Jan Hamerski, Maciej Motor-Grelok. Od 2014 roku Prezesem Zarządu Głównego ZP jest Andrzej Skupień.
Związek Podhalan funkcjonuje na obszarze całej Góralszczyzny Polskiej we wszystkich 12 subregionach. Tworzą go dzisiaj Górale: Podhalańscy, Babiogórscy, Czadeccy, Orawscy, Śląscy, Pienińscy, Sądeccy - Biali i Czarni, Spiscy, Zagórzańscy, Żywieccy i Kliszacy. Kilka tysięcy członków ZP skupionych jest w 86 oddziałach. Większość oddziałów posiada sztandar związkowy. Niemal przy każdym z oddziałów działa zespół regionalny. Od 1973 roku oficjalną siedzibą Związku jest Dom Podhalański im. Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Władysława Orkana w Ludźmierzu, gdzie odbywają się zjazdy i inne uroczystości. Natomiast sekretariat znajduje się w Nowym Targu.
Aktywność Związku Podhalan służy dobru Rzeczpospolitej Polskiej oraz gospodarczemu i kulturowemu rozwojowi Ziem Górskich. Przez powszechnie przyjęty termin „Ziemie Górskie" rozumiemy w szczególności wszystkie subregiony Karpat polskich, na obszarze których działa organizacja ( od Cieszyna do Starego Sącza). W swym działaniu pozostaje w bliskim związku z bratnimi organizacjami Związku Podhalan w Północnej Ameryce, Kanadzie I Austrii. Swoją pracę wiąże z działaniami najszerszych kręgów społeczeństwa polskiego: organizacje społeczne, gospodarcze i polityczne, instytucje kulturalne i naukowe oraz samorządy terytorialne. Organizacja pozostaje w stałej i żywej łączności z Kościołem katolickim. Od 1981 r. powoływani są Kapelani Zarządu Głównego Związku Podhalan, którzy dbają o moralny obraz stowarzyszenia.
Wg statutu ZP naczelnym celem organizacji jest służba Ojczyźnie poprzez dbałość o moralny poziom mieszkańców Ziem Górskich oraz kulturalny i materialny ich rozwój i ochrona duchowych i materialnych wartości krajobrazu środowiska naturalnego regionu.
![]() Źródło: Nadesłane więcej z tej kategorii (Nadesłane) |
Urząd Miasta Nowy Targ, 34-400 Nowy Targ ul. Krzywa 1, tel. 18 2611200
© 2009 Informatyka - Jeżeli widzisz błąd na stronie napisz o tym do nas Polityka cookies i innych podobnych technologii Klauzula informacyjna RODO |