Wystąpienie burmistrza miasta Nowego Targu podczas uroczystości
65 – rocznicy wybuchu II wojny światowej
1.09.2004r. przy Pomniku Bohaterów Września – Nowy Targ – Kotlina

Szanowni Kombatanci,

Szanowni Goście

Droga Młodzieży

Spotykamy się dzisiaj w dniu szczególnym, upamiętniającym ten dzień sprzed 65 – lat w którym rozpoczęły się tragiczne i zmieniające losy Polski i świata wydarzenia. Miejsce naszego spotkania jest również szczególne przy pomniku upamiętniającym Bohaterów Września, znajdujący się na terenie stanowiącym od niedawna z powrotem własność Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny.

Witam wszystkich uczestników naszej uroczystości a wśród nich poczty sztandarowe organizacji i stowarzyszeń kombatanckich z historycznym sztandarem Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny, który po raz pierwszy od czasu II wojny światowej występuje poza Krakowem.

Po co tutaj przyszliśmy? Czy tylko na pamiątkę i rocznicę wybuchu II wojny?

Byłoby to o wiele za mało. Jesteśmy tu po to, aby oddać pewien dług. Dług wobec tych, którzy od 1 września 1939 roku walczyli w Polsce oraz na wszystkich frontach Europy świata, tworząc również największy podziemny front i państwo, wobec tych którzy polegli, zostali ranni, a po zwycięskiej, ale nie całkiem dla nas wojnie byli prześladowani, więzieni i mordowani przez władzę mieniącą się ludowa.

Czy wyciągnęliśmy z tych wydarzeń wnioski?

Czy przemawiają jeszcze do nas słowa wiersza poetki Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej „Barwy narodowe”:

Biało krwawy
Krwawo – biały, lniany
Opatrunku, który się zowiesz sztandar,
Coś się z wielkim krwotokiem uporał1
Wiatr rozwija ten dokument rany,
Wznosi w górę bohaterski bandaż,
Tę pamiątkę,
Ten dług
i ten morał”

Od kilkunastu lat możemy bez przeszkód nie tylko mówić i pisać, ale i czynnie oddawać hołd bohaterom, o których Julian Bryan – amerykański dziennikarz, komentator wojenny, widząc walczącą w 1939 roku stolicę, napisał;

„Polacy! Gdyby Spartanie ożyli i zobaczyli Wasz heroizm i bohaterstwo, waleczny i dzielny ten naród schyliłby przed Wami czoło. Straszny a jednocześnie radosny to był widok Waszego bohaterstwa. Nawet dzieci zachowują się po męsku. Naród taki nie może być zwyciężony”.

Czyż nie znamiennym jest fakt, ze dopiero w tym roku 2004, ogłoszonym przez Parlament – Rokiem Armii Krajowej i Powstania Warszawskiego, Warszawa dzięki wybranemu w bezpośrednich wyborach prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu w sposób szczególny i godny doceniła bohaterów Powstania Warszawskiego.

Cieszę się, ze nasze miasto Nowy Targ również znalazło się w gronie samorządów pamiętających o przeszłości poprzez ufundowanie skromnego pomnika pamięci poległych i pomordowanych żołnierzy Armii Krajowej oraz uporządkowanie Placu Kombatantów.

Oby to ważne przesłanie i morał nie zostały nigdy zapomniane. Uczyńmy wszystko, aby przekazać je następnym pokoleniom.

Marek Fryźlewicz
Burmistrz Nowego Targu