Kowalstwo – jedna z najstarszych gałęzi nowotarskiego rzemiosła. Cech kowalski, jako cech zbiorowy obejmujący kowali, ślusarzy, mierników, błoniarzy, stolarzy, bednarzy i kołodziejów powstał w 1612 r., jako drugi po cechu szewców założonym w 1575 r. Ratyfikowany został na wniosek szlachcica Marcina Łużeńskiego - wójta nowotarskiego, przez starościnę nowotarską Zofię Pieniążkową, a zatwierdzony przez króla Zygmunta III w 1613 r. Statut tegi cechu ułożyli sami mistrzowie wraz z burmistrzem i radą miejską, „gdyż wielkie nieposłuszeństwo y nierząd przez niepostanowienie artykułów dzieje się w onych bractwach” i przedstawili do zatwierdzenia na zamku starościńskim.

Oprócz przepisów i zarządzeń dotyczących wykonywanego rzemiosła, kształcenia uczniów itp. w statucie znajdowały się też zasady przyzwoitego zachowywania się mistrzów, ale też czeladników i uczniów, i tak np. kowale mieli zakazane grać w karty i kości w Boże Narodzenie, Wielkanoc i Zielone Święta, pod karą 6 funtów wosku. Mieli też zakazane „upijać się, kląć, lżyć się czy na sesjach, czy gdzie indziej”. Ciążył też na nich obowiązek donoszenia do cechu o źle prowadzących się niewiastach.

Kowalstwo, jako jedno z najstarszych nowotarskich rzemiosł nie przetrwało niestety próby czasu. Po śmierci ostatnich najbardziej znanych nowotarskich kowali Piotra Kramarza „Piotrusia” z ul. Kolejowej i St. Słowakiewicza z ul. Waksmundzkiej, nie ma już w mieście autentycznych kowali i kuźni (jej fragment możemy zobaczyć w restauracji „Góralska Strawa” przy ul. Ludźmierskiej na terenie byłego kombinatu NZPS Podhale). Wyroby kowalskie można jednak kupić w czwartek i w sobotę na nowotarskim jarmarku, a nawet w nowootwartym sklepie przy ul. Waksmundzkiej 68. W sklepie firmy Expomet znajdziemy wiele ciekawych wyrobów kowalstwa artystycznego nawiązujących do tradycji nowotarskiego i podhalańskiego kowalstwa.

Kowalstwo Artystyczne Paweł Ziembla
sklep firmowy "EXPOMET"
ul. Waksmundzka 68
34-400 Nowy Targ
tel. 889 553 050
www.zel-met.com.pl